Trong chuyến du lịch cuối hè của cả nhà chị Ngọc Hân (giám đốc một nhãn hàng thực phẩm ở Q.6, TP.HCM), lịch đi chơi không dày đặc. Chị chủ ý dành nhiều thời gian để cả nhà được nghỉ ngơi, thơ thẩn ngắm mây trời, vẩn vơ thả hồn cùng sáo diều, chim chiều về tổ.
Chuông nhà thờ đổ, chị cùng các con “đo” tiếng chuông, cùng đếm bao nhiêu hồi chuông, chuông vang mấy giây, ở giây thứ mấy thì vang nhất. Chiều muộn, cả nhà cùng đi chân trần và mô tả cho nhau nghe những cảm nhận khác nhau khi bước trên cỏ, bãi cát, mặt nước hay mặt sân còn vương nắng hoàng hôn.
 |
Đã bao năm xoay vần với trăm công ngàn việc, chị dường như không có phút giây nào để tâm trí nghỉ ngơi. Chồng chị cũng vậy, luôn chạy đua với hợp đồng, các con vật lộn với bài vở, điểm số.
Chị từng cho rằng, cuộc sống là phải thế, là căng thẳng, lo toan, quay cuồng. Cho đến một ngày, con chị xuất hiện những biểu hiện stress, không tập trung, học không vô, đòi bỏ thi học kỳ II. Đồng thời, con thường cáu gắt, chống đối.
Không hiểu nổi vấn đề gì ở con, chị nhiều lần đánh, mắng. Vợ chồng chị cũng chẳng khác, cứ nhớ nhớ quên quên, giảm chú ý, làm việc kém hiệu quả, đầu óc rối bời với nhiều suy nghĩ đan xen. Chợt giật mình nhận ra, các thành viên gia đình đang theo đuổi một cuộc đua quá sức và không có khoảng nghỉ khiến trí não “ngộp thở”.
Những trò đo tiếng chuông vang, đếm bước chân trần chị đã áp dụng trong chuyến du lịch là những bài tập đơn giản, hữu ích mà chị được học từ phương pháp Mindfulness.
Theo tìm hiểu của chị, người lớn và cả trẻ em hiện nay bị stress khá nhiều. Khả năng tập trung và chất lượng của sự chú ý bị suy giảm với sự “bao vây” của các thiết bị công nghệ hiện đại. Con người dễ rơi vào tình trạng lo âu, căng thẳng, hoang mang, dễ gục ngã trước nghịch cảnh khi môi trường học tập, môi trường xã hội áp lực, xáo trộn.
Mindfulness là phương pháp giúp chúng ta đạt được trạng thái lành mạnh về tinh thần và học được cách chú tâm sâu sắc vào những khoảnh khắc hiện tại mà không bị nhiễu động, lo âu; đồng thời biết cách quan sát và chấp nhận cảm xúc, suy nghĩ của chính mình và của người khác một cách điềm tĩnh, khách quan, không định kiến, từ đó đồng cảm và chia sẻ hơn.
 |
| Đưa tâm trí đi nghỉ dưỡng để bớt rối bời. |
Làm sao để bớt rối bời?
Phương pháp Mindfulness có nhiều lợi ích: cải thiện năng lực nhận thức, nâng cao mức độ chú ý, ít lo âu, rối bời trước những thử thách, những kỳ thi; giảm căng thẳng quá khích về cảm xúc, các triệu chứng trầm cảm, ít tự gây hại cho bản thân; tạo ra những khoảng lặng, những nút dừng đợi khi ta làm chủ được cảm xúc, sẽ có cách phản ứng lành mạnh, tích cực trong các tình huống xã hội.
Tác nhân kích thích là yếu tố khách quan đầy rẫy trong cuộc sống như sếp khiển trách, đồng nghiệp kèn cựa, đối tác chèn ép, như kẹt xe, mưa bão hay với trẻ là gặp thầy cô khó, bị bạn đánh, nghỉ chơi, bị điểm xấu, sắp có một kỳ thi khốc liệt… Tác nhân kích thích có thể như những cục gạch quăng vào ta bất cứ lúc nào, vấn đề là ta đón nhận nó với tâm thế điềm tĩnh, vững vàng hay không.
Mindfulness cho ta một sự tập trung, hướng vào cốt lõi, cho ta một bản lĩnh, một sự an nhiên, trầm tĩnh để đối mặt với tác nhân kích thích và hoàn cảnh không mong muốn, như chai nước suối dù bị sục cỡ nào cũng không bùng lên, bật nút một cách bất chấp như chai nước có gas.
Không nhất thiết phải có những tour nghỉ dưỡng mà tại đây, ngay bây giờ, bạn và con đều có thể rèn luyện được sự chú tâm sâu sắc ấy. Ví dụ cha, mẹ, con cùng vuốt những ngón tay đồng thời hít thở sâu - thở bụng; ngắm mây và liên tưởng; tìm những điểm khác biệt giữa hai bức tranh, bài nhạc; bịt mắt đút ăn và đoán thức ăn; trò chơi vẽ chữ, số trên lưng cho con đoán; đếm bao nhiêu chiếc ghế cùng màu trong công viên, cộng số trên đường đi…
|
| Có nhiều cách luyện sự tập trung, điều khiển cơn giận |
Cùng với con làm những chiếc lọ kim tuyến trong dung dịch hồ. Khi tự thấy mình giận dữ, mất cân bằng cảm xúc thì lắc chiếc lọ, trở đầu lọ và đợi một lúc cho kim tuyến trong lọ lắng xuống, cũng là sự lắng xuống của cơn giận và bình tĩnh trở lại “nắm quyền”. Có thể thiết kế nhiều trò đòi hỏi người chơi nghiêm túc, tươi tỉnh, tập trung, chú tâm trọn vẹn trong nhiều giây phút và hiệu quả thu được chính là… sự chú tâm.
Tô Diệu Hiền
