Hiện nay, con ngài là loài khá phổ biến ở khắp mọi nơi trên thế giới nhưng ít ai dành thời gian tìm hiểu và biết rõ về đặc điểm, sự đa dạng cũng như tập tính của con ngài. Nó có họ hàng gì với loài bướm không? Chúng có độc không? Và để giúp các bạn hiểu hơn về con ngài, mời các bạn cùng Dịch vụ diệt côn trùng tại TPHCM USA Pest Control tìm hiểu chi tiết về loài vật này qua bài viết sau đây.
Mục lục bài viết
- 1. Con ngài là con gì?
- 2. Các loại con ngài
- 2.1 Con ngài gạo
- 2.2 Ngài Kho
- 2.3 Con ngài ngũ cốc Angoumois
- 2.4 Con ngài bột mỳ Ấn Độ
- 3. Sự khác biệt giữa sâu bướm và con ngài
- 3.1 Đặc điểm
- 3.2 Phân biệt
- 4. Tác hại của con ngài
- 5. Cách phòng ngừa con ngài
- Lời kết
1. Con ngài là con gì?
Con ngài là một loài sinh vật thuộc nhóm côn trùng cận vệ bao gồm tất cả các thành viên của bộ Lepidoptera không phải là bướm, trong đó con ngài chiếm phần lớn trong bộ. Người ta cho rằng có khoảng 160.000 loài ngài, nhiều loài trong số đó vẫn chưa được mô tả. Hầu hết các loài con ngài đều sống về đêm, nhưng cũng có những loài ăn đêm.
Con ngài đã tiến hóa rất lâu trước loài bướm, với những hóa thạch đã được tìm thấy có thể 190 triệu năm tuổi. Cả hai loại Lepidoptera được cho là đã tiến hóa cùng với thực vật có hoa, chủ yếu là do hầu hết các loài hiện đại đều ăn thực vật có hoa, cả khi trưởng thành và ấu trùng. Một trong những loài sớm nhất được cho là tổ tiên của loài con ngài là Archaeophis bờm, có các mảnh hóa thạch cho thấy đôi cánh có vảy tương tự như đom đóm trong gân của chúng.
>> Mời bạn xem thêm: Tìm hiểu các loài ong: ong vò vẽ, ong mật và ong vàng tại Việt Nam
2. Các loại con ngài
2.1 Con ngài gạo
Hình dáng
- Cánh trước của con trưởng thành có màu da bò nhạt với vân màu hơi sậm.
- Ấu trùng màu trắng xám có màng bao đầu màu nâu và lưng có đốt ngực trước.
Vòng đời
- Giai đoạn từ trứng đến con trưởng thành mất một tháng.
Thói quen
- Trứng được đẻ trên thức ăn.
- Ấu trùng phát triển thành nhộng ở trên sản phẩm dự trữ, kết cấu của cửa hàng hay trên túi xách.
- Con trưởng thành là loài ăn đêm, do đó hoạt động mạnh nhất vào ban đêm.
- Để lại màng chân, kén, phân ở các khu vực bị xâm nhập.
2.2 Ngài Kho
Hình dáng
- Sải cánh con trưởng thành dài khoảng 15 - 20 mm.
- Cánh trước con trưởng thành có dải màu nâu xám có màu nhạt hơn và đậm hơn.
- Ấu trùng có thể màu hơi trắng, hơi vàng hay hơi đỏ tùy thuộc vào lượng thức ăn.
Vòng đời
- Giai đoạn từ trứng đến con trưởng thành mất 31 ngày.
Thói quen
- Ấu trùng có xu hướng đi lên các khu vực tối để phát triển thành nhộng.
- Thường thấy trên ngũ cốc, quả hạch, trái cây khô, hạt có dầu và bánh có dầu dự trữ.
2.3 Con ngài ngũ cốc Angoumois
Hình dáng
- Sải cánh con trưởng thành là khoảng 10 - 18 mm.
- Cánh trước của con trưởng thành có màu nâu xám và thường có đốm đen nhỏ ở phần nửa bên ngoài.
- Cánh mờ có tua lông dài, và nhọn ở đầu.
Vòng đời
Giai đoạn từ trứng đến con trưởng thành mất 25 - 28 ngày.
Thói quen
- Trứng được đẻ trên ngũ cốc.
- Ấu trùng hoàn thành chu kỳ phát triển trong một hạt và để lại một lỗ tròn nhỏ khi giai đoạn nhộng hoàn thành.
2.4 Con ngài bột mỳ Ấn Độ
Hình dáng
- Sải cánh của ngài trưởng thành dài khoảng 14 - 20 mm.
- Một phần ba của cánh trước có màu kem. Phần còn lại của cánh màu đồng có đốm xám đậm.
- Ấu trùng có màu trắng vàng nhạt và đôi khi có màu hơi đỏ hay xanh lá cây nhạt.
Vòng đời
Giai đoạn từ trứng đến con trưởng thành mất 27 ngày.
Thói quen
- Thường thấy trong ngũ cốc, bột, đậu phộng và trái cây khô.
- Để lại màng chân và phân ở các khu vực bị xâm nhập.
3. Sự khác biệt giữa sâu bướm và con ngài
3.1 Đặc điểm
Trong khi các loài bướm tạo thành một nhóm đơn ngành, thì các loài con ngài, bao gồm phần còn lại của bộ Lepidoptera, thì không. Nhiều nỗ lực đã được thực hiện để nhóm các siêu họ của Lepidoptera thành các nhóm tự nhiên, hầu hết đều thất bại vì một trong hai nhóm không phải là đơn ngành: Microlepidoptera và Macrolepidoptera, Heterocera và Rhopalocera, Jugatae và Frenatae, Monotrysia và Ditrysia.
3.2 Phân biệt
- Loài ngài chủ yếu chỉ hoạt động, kiếm ăn vào ban đêm và chúng thường tìm đến những nơi có ánh đèn để đậu. Trong khi loài bướm đa số chỉ hoạt động vào ban ngày.
- Điểm khác biệt tiếp theo đó là dựa vào cái râu của chúng. Râu của loài bướm đa số đều phình to ở phần cuối. Còn râu của loài Ngài thì rất đa dạng, có thể nhỏ như sợ chỉ, có thể to có nhiều lông hoặc nhìn giống gai tua ra.
- Bướm thường rất thích bay trong nắng còn con Ngài thì không bao giờ xuất hiện vào ban ngày.
- Phần thân của con Ngài thường to hơn bướm và có rất nhiều lông xung quanh.
4. Tác hại của con ngài
Trừ những ấu trùng của loài Ngài có ích cho con người như: Con tằm nuôi, tằm ăn lá cây lịch hay tằm ăn lá cây thầu dầu… thì đa số những loài Ngài khác đều không có lợi cho con người, có thể là gây hại, đặc biệt là trong trạng thái ấu trùng. Hiện nay có những loại ấu trùng của loài Ngài có thể gây ảnh hưởng tới quá trình sản xuất của người như: Sâu đục bẹ ngô, đục quả, gây chết cây rừng do ấu trùng của loài Ngài hút hết nhựa, gây hại đến trái cây. Những loại cây trồng như lúa miến, ngô, mía… cũng chịu tác động của ấu trùng của loài Ngài.
Ngoài ra, còn có nhiều loại ấu trùng của loài ngài gây ra tác hại trực tiếp tới con người, như chúng phá huỷ quần áo, chăn màn được sản xuất từ tơ tằm, len… Ngoài ra, chúng còn gây ra những tác hại như:
- Chúng phá hoại ngũ cốc, đậu phộng, bột hay các loại trái cây khô
- Chúng thường để lại phấn hoặc phân nơi chúng đậu vào
- Chúng thường đẻ trứng lại trong kho chứa lương thực, ngũ cốc hay thức ăn…
- Ấu trùng của chúng sau khi nở ra sẽ phá huỷ đồ dự trữ của con người…
5. Cách phòng ngừa con ngài
Có một số báo cáo rằng chúng có thể bị xua đuổi bởi mùi hương của gỗ từ cây bách xù và tuyết tùng, của hoa oải hương, hoặc bởi các loại dầu tự nhiên khác; tuy nhiên, nhiều người cho rằng điều này không có khả năng ngăn ngừa sự lây nhiễm. Naphthalene (hóa chất được sử dụng trong băng phiến) được coi là hiệu quả hơn, nhưng có những lo ngại về ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe con người.
Ấu trùng con ngài có thể bị giết bằng cách đông lạnh các vật phẩm mà chúng phá hoại trong vài ngày ở nhiệt độ dưới −8°C (18°F).
Mặc dù nổi tiếng với việc ăn quần áo, hầu hết những con con ngài trưởng thành không ăn chút nào. Nhiều loài, như Luna, Polyphemus, Atlas, Promethea, cecropia và các loài ngài lớn khác không có bộ phận miệng. Mặc dù có nhiều loài con ngài trưởng thành ăn nhưng có nhiều loài sẽ uống mật hoa.
Lời kết
Trên đây, USA Pest Control đã chia sẻ đến các bạn tất tần tật về con ngài, loài côn trùng khá bí ẩn hiện nay. Giúp các bạn giải đáp được thắc mắc con Ngài là con gì? Chúng có hại không? Phòng tránh chúng thế nào? Nếu còn thắc mắc, vui lòng để lại ở phần bình luận chúng tôi sẽ giải đáp sớm nhất.