Lì xì là nét đẹp văn hóa không thể thiếu trong những ngày đầu năm mới của người Việt. Vậy bạn đã biết ý nghĩa của lì xì là gì, cần tránh gì khi lì xì hay chưa? Trong những ngày đầu năm mới, lì xì là phong tục không thể thiếu trong mỗi gia đình, cơ quan, tổ chức. Thế nhưng không nhiều người biết được ý nghĩa của lì xì là gì và những điều cần làm, cần tránh khi trao hoặc nhận lì xì. Cùng nội thất Govi tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.
Lì xì là gì?
Lì xì tiếng anh là Lucky Money, lì xì tiếng trung còn gọi là hồng bao, được viết 利市, đây là phong tục mà người lớn sẽ mừng tuổi trẻ em trong dịp tết nguyên đán. Theo đó người tặng sẽ bỏ một số tiền vào trong bao lì xì đỏ hoặc vàng và trong ngày đầu năm mới khi gặp các em nhỏ sẽ mừng tuổi với lời chúc các con, em, cháu năm mới may mắn, khỏe mạnh.
Phong tục lì xì đầu năm và ý nghĩa của lì xì
Phong tục lì xì đầu năm mới có nguồn gốc từ xa xưa và mang rất nhiều ý nghĩa tốt đẹp.
Nguồn gốc của phong tục lì xì đầu năm
Phong tục lì xì đầu năm xuất phát từ xa xưa, bắt đầu từ Trung Quốc với giai thoại nổi tiếng. Theo tương truyền tại vùng Đông Hải - Trung Quốc ngày xưa có rất nhiều yêu quái gây hại đến người dân, chúng bị các thần tiên hạ giới giam giữ, thế nhưng các vị thần này sẽ phải trở về trời khi giao thừa tới. Đây là thời điểm mà lũ yêu quái sẽ lộng hành, chúng thường có hành động xoa đầu và quấy phá trẻ con khiến chúng giật mình và khóc quấy.
Những đứa trẻ bị yêu quái trêu, quấy nhiễu ngày hôm sau thường ốm sốt, đau đầu, do vậy cha mẹ trong đêm giao thừa thường không dám ngủ mà phải thức để canh chừng. Trong một dịp có 8 vị thần tiên đi qua thấy cảnh này đã hóa thân thành các đồng tiền và nằm kề những đứa trẻ và bảo cha mẹ chúng hãy gói những đồng tiền này vào bên trong tấm vải đỏ để xua đuổi yêu quái.
Khi lũ yêu quái bước đến gần trẻ em thì các đồng tiền này bỗng dưng lóe sáng khiến yêu quái sợ hãi và bỏ chạy. Cặp vợ chồng hết sức vui mừng và đem câu chuyện này kể cho mọi người trong làng. Kể từ đó vào dịp tết đến xuân về mọi người sẽ bỏ tiền xu hoặc tiền giấy vào bao đỏ để tặng trẻ con với lời chúc giúp các con mau ăn chóng lớn và có sức khỏe thật tốt. Phong tục này bắt đầu kể từ đó và kéo dài cho đến tận ngày nay.
Đến hiện tại, lì xì không giới hạn trong 3 ngày đầu năm (mùng 1, 2, 3) mà chỉ cần còn không khí tết thì mọi người khi gặp gỡ nhau vẫn có thể lì xì và mừng tuổi con cháu. Không chỉ vậy, tục lì xì đầu năm không còn bị giới hạn người lớn mừng tuổi cho trẻ nhỏ mà mọi người đều có thể mừng tuổi cho nhau, mừng tuổi anh chị, cha mẹ, ông bà, cô dì, chú bác, bạn bè, đồng nghiệp, cấp trên, hàng xóm, đối tác, khách hàng…
Ý nghĩa của lì xì ngày tết
Việc trao tặng nhau những phong bao lì xì đỏ ngày tết chứa đựng rất nhiều ý nghĩa tốt đẹp. Ý nghĩa của lì xì đầu năm mới thể hiện nét đẹp văn hóa Việt, gửi gắm trong từng phong bao đó là lời chúc tốt đẹp đến người nhận: trẻ em, người lớn tuổi, cha mẹ… một năm mới an lành, bình an hạnh phúc. Với trẻ nhỏ thì lì xì thường mang lời chúc khỏe mạnh, hay ăn chóng lớn, ngoan ngoãn, học hành giỏi giang; với người lớn thì lời chúc làm ăn thuận buồm xuôi gió, mọi việc hanh thông; với người già lời chúc thiên về sức khỏe và trường thọ, con cháu sum vầy…
Ý nghĩa của lì xì đầu năm mới đồng thời cũng với mục đích xua tan đi những điều xấu xa, xui xẻo của năm cũ để đón chào sự khởi đầu mới suôn sẻ và bình an, may mắn.
Theo đó, phong bao lì xì đảm bảo sự kín đáo, ý nhị, không nên có sự hơn thua, so bì giá trị bên trong. Người trao và người nhận đều cảm thấy vui vẻ khi thực hiện phong tục, nét đẹp văn hóa của dân tộc.
Lì xì Tết bao nhiêu là đủ?
Như đã nói ở trên ý nghĩa của lì xì tết đó là lời chúc cho đầu năm mới mọi việc đều hanh thông, thuận lợi, sức khỏe, tiền bạc dồi dào. Việc lì xì tết bao nhiêu là đủ thực ra sẽ khó có câu trả lời nào chính xác tuyệt đối. Việc lì xì với số tiền bao nhiêu sẽ phụ thuộc vào mức độ thân thiết giữa người trao và người tặng cũng như điều kiện tài chính của từng người, gia đình.
Nếu điều kiện kinh tế khó khăn thì phong bao lì xì bạn có thể đặt số tiền từ 10 - 20 nghìn, nếu có điều kiện kinh tế hơn thì phong bao có thể 50 - 100 nghìn. Thông thường bao lì xì người lớn tuổi nên để nhiều tiền hơn so với lì xì trẻ con. Nhìn chung dù là số tiền bao nhiêu thì bạn cũng đừng quên trao nhau lời chúc chân thành và tốt đẹp để cùng đón năm mới tài lộc, trọn vẹn hạnh phúc.
Lì xì như thế nào để người nhận may mắn cả năm?
Khi lì xì, để người nhận may mắn cả năm thì người ta sẽ chọn bỏ vào bao lì xì số tiền mang các con số tài lộc và thịnh vượng. Cụ thể:
Lì xì năm mới theo số 168
Số 168 có nghĩa là phát lộc phát tài, là một trong những con số được nhiều người lựa chọn nhiều nhất để bỏ vào phong bao lì xì. Ý nghĩa của lì xì 16.800 đồng, 168 nghìn, 1.680.0000đ, 16.800.000đ… đó là cầu năm năm mới người nhận sẽ làm ăn phát đạt, nếu đang đi học sẽ thi cử đỗ đạt và giành nhiều thành tựu xuất sắc.
Lì xì năm mới theo số 178
Đầu năm mới mọi người cũng thường lì xì nhau với số tiền như 17.800 đồng, 178 nghìn, 1.780.0000đ, 17.800.000đ… bởi số 7 được coi là số phú quý, thịnh vượng, còn số 8 khi phát âm giống với “phát” trong phát lộc phát tài. Số 1 đằng trước với ý nghĩa 1 năm trọn vẹn phú quý, phát lộc. Những người làm kinh doanh, buôn bán thường rất hay lì xì theo số tiền này.
Lì xì đầu năm theo số 188
Cũng tương tự như trên, số 8 phát âm gần “phát” mang ý nghĩa phát lộc tài. Sự lặp lại 2 lần số 8 tức là mong muốn lộc tài được nhân đôi, dồi dào trong năm mới.
Lì xì tết theo số 1001
1001 còn được hiểu là độc nhất vô nhị, ý nghĩa của lì xì với phong bao số tiền 1.001.000đ… có nghĩa là người nhận là duy nhất và vô cùng quan trọng, không một ai có thể thay thế.
Lì xì đầu năm theo số 1314
Theo tiếng Hoa, khi đọc nhanh 1314 khá giống với cụm từ “trọn đời trọn kiếp” Bởi vậy những cặp đôi nam nữ yêu nhau hoặc vợ chồng thường trao tặng nhau lì xì theo số 1314 với hi vọng cuộc sống về sau viên mãn, đầm ấm và hạnh phúc với nhau trọn đời.
Lì xì tết theo số 66, 6666, 6666
Làm thế nào để lì xì mà người nhận may mắn cả năm? Câu trả lời là bạn có thể lì xì theo các số 66, 666 hoặc 6666. Tại Việt Nam nói riêng và nhiều quốc gia trên thế giới nói chung thì số 6 được xem là biểu tượng của may mắn và thịnh vượng. Số 6 phát âm tiếng Hoa gần giống với “lộc” trong lộc tài, lộc phát, như vậy người nhận được số tiền theo các số 66, 666, 6666 sẽ có đầu năm mới suôn sẻ và cực kỳ thành công.
Lì xì năm mới theo số 88, 888, 8888
Bỏ trong phong bao lì xì số tiền 88, 888, 8888…. tương tự như vậy, cũng là gửi lời chúc một năm mới phát tài phát lộc đến với người nhận, tiền vào như nước…
Lì xì tết theo số 99, 999, 9999
Trong tiếng Hoa, số 9 được đọc là “cửu” tương tự như thiên trường địa cửu, là lời chúc cho đầu năm sức khỏe dồi dào, hạnh phúc trường tồn, sống trường thọ.
Những điều cần tránh khi trao và nhận lì xì ngày Tết
Ngoài việc tìm hiểu ý nghĩa của lì xì năm mới thì chúng ta cũng cần chú ý đến các điều cần tránh khi trao và nhận lì xì đầu năm. Cụ thể:
Tránh lì xì tết bằng tiền lẻ
Theo phong tục lì xì ngày tết thì mọi người sẽ hạn chế mừng tuổi nhau bằng tiền lẻ như 1 nghìn, 3 nghìn, 5 nghìn, 7 nghìn, 9 nghìn, 11 nghìn, 13 nghìn… Thay vào đó người ta sẽ lì xì chúc tết nhau bằng tiền chẵn với ý nghĩa mong năm mới người nhận sẽ được đủ đầy, viên mãn và trọn vẹn.
Nếu như trước đây tình hình kinh tế khó khăn các bao lì xì thường chỉ 200 - 600 đồng, 2 nghìn, 10 nghìn… thì hiện nay các bao lì xì đã nâng lên giá trị từ 20 nghìn, 50 nghìn, 100 nghìn… Nhiều người mừng tuổi nhau 68 nghìn, 168 nghìn, 188 nghìn bởi ý nghĩa của lì xì số tiền này chứa đựng lời chúc phát lộc phát tài và may mắn.
Không nhận lì xì chỉ bằng một tay
Li xi tet là nét đẹp văn hóa của người Việt, khi trao tặng lì xì thì người nhận dù nhỏ tuổi hay lớn tuổi hơn đều nên nhận bằng 2 tay để thể hiện sự tôn trọng đối với người tặng. Nhất là các bậc làm cha làm mẹ có con nhỏ cần phải dặn dò con thật kỹ rằng không nên nhận lì xì từ người lớn bằng một tay vì như vậy sẽ rất vô lễ, vô hình chung những người lớn xung quanh sẽ đánh giá trẻ không được giáo dục, dạy dỗ chu đáo.
Tuyệt đối không vòi thêm tiền lì xì tết
Ý nghĩa lì xì như đã phân tích ở phần đầu bài viết mang lời chúc sức khỏe, bình an cho năm mới, do vậy tùy vào điều kiện tài chính của người tặng mà số tiền lì xì có thể ít hoặc nhiều. Và chúng ta cũng không nên quá coi trọng số tiền trong bao lì xì nhận được bao nhiêu rồi hơn thua đong đếm bởi như vậy sẽ làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp khi trao lì xì. Người lớn cần dặn dò trẻ nhỏ tuyệt đối không được vòi vĩnh thêm tiền lì xì của người tặng để tránh làm người tặng khó xử và làm không khí chúc tết thêm căng thẳng.
Tuyệt đối không mở bao lì xì trước mặt người tặng
Tình trạng nhiều trẻ em vô tư xé bao lì xì ngay trước mặt người tặng hiện nay vô cùng phổ biến, đây được coi là hành vi bất lịch sự, coi trọng vật chất hơn tấm lòng người tặng. Tốt nhất cha mẹ, người lớn nên dạy trẻ con khi nhận tiền lì xì hãy cảm ơn người tặng và về nhà mới bóc bao lì xì. Có như vậy ý nghĩa của lì xì mới đúng giá trị tốt đẹp vốn có.
Tránh dùng bao lì xì khác màu đỏ hoặc vàng
Năm mới người xưa thường quan niệm bao lì xì nên mang màu đỏ hoặc vàng bởi màu này tượng trưng cho sự may mắn và tài lộc. Tuy nhiên hiện nay với nhu cầu ngày càng cao của người dân thì ngày càng có nhiều mẫu mã bao lì xì khác nhau với đủ màu sắc từ xanh, tím, hồng… Thế nhưng nếu tốt nhất thì bạn vẫn nên ưu tiên lựa chọn bao lì xì màu đỏ, vàng son để gửi lời chúc năm mới đến người thân, bạn bè…
Tránh lì xì tiền quan đến số 4
Theo quan niệm phương đông thì số 4 theo tiếng Hán đọc là Tứ, gần giống với Tử (liên quan đến cái chết), do vậy mọi người rất kiêng kỵ mừng tuổi nhau số tiền liên quan đến 4 như 4 nghìn, 40 nghìn, 400 nghìn.
Hạn chế lì xì tiền cũ
Khi đi chúc tết người xưa quan niệm nên dùng tiền mới để lì xì và không nên lì xì bằng tiền cũ hay tiền rách bởi năm mới ai cũng mong muốn nhận được những gì mới mẻ, trọn vẹn và tinh khôi nhất. Nếu sử dụng tiền cũ và đặt trong bao lì xì thì sẽ mang đến âm khí xấu không tốt cho người nhận. Đây cũng là ý nghĩa của lì xì tiền mới mà bạn nên chú ý.
Tránh cau có, tức giận khi trao nhận lì xì
Khi trao lì xì thì người nhận và người trao nên tươi cười và vui vẻ, tránh thể hiện các cảm xúc như buồn bã, tức giận, hậm hực hay nóng giận. Điều này sẽ không tốt và ảnh hưởng đến không khí vui tươi trong ngày tết. Mặt khác thì theo ông cha ngày xưa đầu năm mà cau có tức giận thì cả năm sẽ khó bình an, suôn sẻ.
Như vậy thông qua bài viết, bạn đã hiểu lì xì là gì và ý nghĩa của lì xì tiền tết đầu năm mới. Nhìn chung lì xì là phong tục mang ý nghĩa tốt đẹp, tùy vào điều kiện tài chính, tình hình kinh tế mà chúng ta sẽ gửi cho nhau các lời chúc và số tiền trong bao lì xì phù hợp, không nên tự tạo áp lực hay gánh nặng về lì xì bởi như vậy sẽ làm mất đi những giá trị tốt đẹp của phong tục này.
Xem thêm:
- Tổng hợp 100 câu chúc Tết công ty, đồng nghiệp hay và ý nghĩa
- Danh sách các điểm du xuân đầu năm khắp 3 miền
