Sương mù não (Brain Fog) là một dạng rối loạn chức năng nhận thức, có thể gây ra các triệu chứng khó chịu về tinh thần, chẳng hạn như mệt mỏi mãn tính, kém tập trung hoặc thiếu minh mẫn. Những vấn đề này có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, về lâu dài nó có thể gây ra các tình trạng nguy hiểm khác cho sức khỏe.
1. Hiện tượng sương mù não là gì?
Bản thân sương mù não không phải là một tình trạng bệnh lý, thực chất nó là một triệu chứng của các tình trạng sức khoẻ khác. Nói một cách cụ thể, hiện tượng sương mù não là một dạng rối loạn chức năng nhận thức, có liên quan đến các vấn đề sau đây:
- Tinh thần thiếu minh mẫn;
- Vấn đề về trí nhớ;
- Kém tập trung;
- Không có khả năng tập trung.
Một số chuyên gia cũng mô tả sương mù não là sự mệt mỏi về tinh thần. Tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hiện tượng sương mù não mà nó có thể làm cản trở tới công việc cũng như học tập của người bệnh.
2. Những nguyên nhân não sương mù
Thực tế, có rất nhiều lời giải thích cho lý do tại sao sương mù não xảy ra. Sau khi đã xác định được nguyên nhân não sương mù, bạn có thể tìm ra cách khắc phục và kiểm soát bệnh hiệu quả. Dưới đây là 6 nguyên nhân tiềm ẩn có thể dẫn đến hiện tượng sương mù não.
2.1. Sự căng thẳng
Tình trạng căng thẳng mãn tính có thể gây tăng huyết áp, làm suy yếu hệ thống miễn dịch và dẫn đến bệnh trầm cảm. Ngoài ra, nó cũng có thể khiến cho tinh thần của bạn cảm thấy vô cùng mệt mỏi. Khi não bộ bị kiệt sức, các khả năng như suy nghĩ, lập luận và tập trung sẽ trở nên khó khăn hơn.
2.2. Thiếu ngủ
Một trong những nguyên nhân khác có thể dẫn đến hiện tượng sương mù não là tình trạng thiếu ngủ. Chất lượng giấc ngủ kém có thể ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của não bộ. Tốt nhất, bạn nên cố gắng ngủ từ 8 - 9 giờ mỗi đêm để đảm bảo sự minh mẫn cho não bộ. Khi bạn ngủ quá ít có thể dẫn đến kém tập trung và suy nghĩ không rõ ràng.
2.3. Sự thay đổi nội tiết tố
Thay đổi nội tiết tố cũng có thể gây ra hiện tượng sương mù não. Đặc biệt trong thời kỳ mang thai ở phụ nữ, mức độ của 2 loại hormone (progesterone và estrogen) sẽ tăng lên nhanh chóng. Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đến trí nhớ và gây suy giảm nhận thức ngắn hạn.
Tương tự như vậy, sự suy giảm nồng độ hormone estrogen trong thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ có thể gây ra chứng đãng trí, suy nghĩ vẩn vơ và kém tập trung.
2.4 Chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống hàng ngày cũng được xem là 1 trong những yếu tố chính liên quan đến tình trạng sương mù não. Vitamin B12 có vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là khả năng tăng cường các chức năng của não bộ. Khi cơ thể bạn thiếu hụt vitamin B12, nó có thể dẫn đến hiện tượng sương mù não.
Trong trường hợp bạn bị dị ứng hoặc nhạy cảm với thực phẩm, tình trạng sương mù não có thể phát triển sau khi bạn tiêu thụ một số loại thực phẩm nhất định, bao gồm bột ngọt, đậu phộng, sản phẩm bơ sữa hoặc chất tạo ngọt aspartame. Việc loại bỏ những thực phẩm gây kích thích hoặc dị ứng ra khỏi chế độ ăn uống có thể giúp bạn cải thiện được các triệu chứng của sương mù não.
2.5 Sử dụng một số loại thuốc
Bạn cần liên hệ và trao đổi sớm với bác sĩ nếu nhận thấy xuất hiện tình trạng sương mù não khi đang trong quá trình sử dụng thuốc. Sương mù não có thể là 1 tác dụng phụ của các loại thuốc. Bạn có thể giảm liều lượng hoặc chuyển sang 1 loại thuốc khác để cải thiện được các triệu chứng sương mù não của mình.
Ngoài ra, hiện tượng sương mù não cũng có thể xảy ra sau khi điều trị ung thư. Tình trạng này được gọi là não hóa trị (chemo brain).
2.6 Một số tình trạng y tế khác
Các tình trạng y tế liên quan đến viêm nhiễm hoặc thay đổi mức đường huyết cũng có thể gây mệt mỏi về tinh thần. Sương mù não là một triệu chứng thường gặp của hội chứng mệt mỏi mãn tính, có liên quan đến tình trạng mệt mỏi dai dẳng, kéo dài hơn 6 tháng.
Những người bị đau cơ xơ hoá cũng có thể gặp phải tình trạng sương mù não. Ngoài ra, một số điều kiện khác cũng được xem là nguyên nhân dẫn đến chứng bệnh này, bao gồm:
- Thiếu máu;
- Bệnh tiểu đường;
- Phiền muộn;
- Hội chứng Sjögren;
- Suy giáp;
- Chứng đau nửa đầu;
- Bệnh Alzheimer;
- Mất nước;
- Các bệnh tự miễn như viêm khớp, lupus và bệnh đa xơ cứng.
3. Hiện tượng sương mù não được chẩn đoán như thế nào?
Bạn cần đến gặp bác sĩ sớm nếu có các triệu chứng như thiếu minh mẫn kéo dài, trầm trọng hơn hoặc không cải thiện. Sương mù não có thể là dấu hiệu cảnh báo 1 vấn đề sức khỏe tiềm ẩn đang diễn ra trong cơ thể, vì vậy bác sĩ sẽ tiến hành khám sức khỏe tổng quát và khai thác bệnh nhân một số thông tin sau đây:
- Chế độ ăn uống thường ngày;
- Sức khỏe tinh thần;
- Mức độ hoạt động thể chất;
- Sử dụng thuốc hoặc các chất bổ sung hiện tại.
Ngoài ra, bạn cũng nên cho bác sĩ biết về các triệu chứng khác mà bản thân có thể mắc phải. Chẳng hạn như người suy giáp có thể bị sương mù não kèm theo các triệu chứng khác như rụng tóc, khô da, móng tay giòn hoặc tăng cân.
Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng có thể xác định được nguyên nhân não sương mù thông qua xét nghiệm máu. Đồng thời, xét nghiệm này còn giúp phát hiện những vấn đề như:
- Chức năng của thận, gan và tuyến giáp kém;
- Mức đường huyết thay đổi bất thường;
- Tình trạng nhiễm trùng;
- Thiếu hụt chất dinh dưỡng;
- Bệnh viêm nhiễm.
Dựa trên kết quả xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ xác định xem có nên cho bệnh nhân thực hiện thêm các xét nghiệm khác hay không. Các phương pháp chẩn đoán hiện tượng sương mù não khác có thể bao gồm: Chụp MRI, CT hoặc X-quang.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể tiến hành xét nghiệm dị ứng hoặc thực hiện các nghiên cứu giấc ngủ để giúp kiểm tra chứng rối loạn giấc ngủ ở người bệnh. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể được yêu cầu ghi nhật ký thực phẩm để giúp xác định xem liệu chế độ ăn uống có góp phần gây ra hiện tượng sương mù não hay không.
4. Hiện tượng sương mù não được điều trị như thế nào?
Điều trị sương mù não sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ, nếu người bệnh đang bị thiếu máu thì việc bổ sung sắt có thể làm tăng sản xuất các tế bào hồng cầu và giúp giảm thiểu các triệu chứng của sương mù não. Trong trường hợp bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh tự miễn, bác sĩ có thể đề nghị sử dụng corticosteroid hoặc một số loại thuốc khác để giúp giảm viêm và ức chế hệ thống miễn dịch.
Đôi khi, tình trạng sương mù não có thể được cải thiện đáng kể nhờ vào sự điều chỉnh các vấn đề như thiếu hụt chất dinh dưỡng, chuyển đổi thuốc hoặc quản lý chất lượng giấc ngủ.
Các biện pháp khắc phục tại nhà giúp cải thiện hiện tượng sương mù não, bao gồm:
- Đảm bảo ngủ đủ từ 8 - 9 giờ vào mỗi đêm;
- Kiểm soát sự căng thẳng bằng cách hạn chế hoặc tránh uống quá nhiều rượu và caffeine;
- Thường xuyên tập thể dục;
- Tăng cường sức mạnh trí não, chẳng hạn như giải các câu đố;
- Tham gia vào một số hoạt động thú vị giúp giải tỏa căng thẳng;
- Tăng cường bổ sung protein, rau, trái cây và các chất béo lành mạnh.
Tóm lại, sương mù não có thể khiến người bệnh cảm thấy nản lòng và bực bội trong người. Nếu không được điều trị, hiện tượng sương mù não có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bạn. Do vậy, để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng, khi phát hiện những triệu chứng sương mù não thì người bệnh cần phải đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa Thần kinh thăm khám.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: healthline.com