Sida là gì Triệu chứng và mức độ nguy hiểm của bệnh

Những thập kỷ trước, bệnh sida là một căn bệnh khủng khiếp mà ai mắc phải đồng nghĩa với việc đang mang “lưỡi hái tử thần”. Ngày nay, từ sida ít được dùng hơn khiến nhiều người băn khoăn không rõ sida là gì. Nếu bạn cũng thấy căn bệnh này nghe “lạ tai”, hãy cùng Long Châu tìm hiểu nhé!

Bệnh sida là gì?

Thực chất, bệnh sida chính là bệnh HIV/AIDS. Sida là cách gọi cũ phổ biến từ những thập niên 90 ở nước ta. Bệnh do virus Human Immunodeficiency Virus (HIV) gây ra và là một hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải.

Virus HIV khi xâm nhập vào cơ thể sẽ nhân lên nhanh chóng và tấn công hệ miễn dịch (gồm các đại thực bào và tế bào lympho) của con người. Khi các tế bào và đại thực bảo làm chức năng bảo vệ bị tấn công, hệ miễn dịch của con người sẽ bị suy giảm. Các vi sinh gây hại khác sẽ có cơ hội xâm nhập và tấn công cơ thể một cách dễ dàng. Đây là lý do bệnh sida hay HIV còn được gọi là “bệnh cơ hội”.

Dù y học ngày càng phát triển nhưng các nhà khoa học vẫn chưa tìm được cách chữa trị căn bệnh thế kỷ này tận gốc. Bệnh nhân có thể dùng các thuốc kháng virus như Thuốc Tenofovir Stada 300mg điều trị nhiễm HIV-1. Nếu không được điều trị tốt, người bệnh có thể sẽ không sống quá 3 năm.

Đường lây truyền bệnh sida

Như chúng ta đã biết, bệnh do virus HIV gây nên. Điều đáng nói là virus này không có ổ dịch trong tự nhiên. Và nguồn lây nhiễm duy nhất ra cộng đồng chính là người mang mầm bệnh. Vậy virus này lây truyền từ người sang người như thế nào? Có 3 con đường lây nhiễm sida chủ yếu gồm:

Lây nhiễm sida qua máu và các chế phẩm của máu thông qua:

• Dùng chung bơm kim tiêm, bơm kim chuyền với người nhiễm bệnh.
• Các vật dụng y tế có dính máu của người nhiễm bệnh.
• Dùng chung dao cạo râu, kim xăm, kim châm cứu,... với người nhiễm HIV.
• Vết thương hở bị tiếp xúc với máu của người bị bệnh cũng làm lây nhiễm bệnh.

Lây nhiễm HIV qua đường tình dục: Quan hệ tình dục không an toàn với bệnh nhân mắc HIV.

Lây nhiễm từ mẹ sang con qua 4 con đường:

• Virus HIV lây từ mẹ sang con qua nhau thai.
• Virus lây qua dịch âm đạo, nước ối.
• Máu của mẹ dính vào vết thương hở hoặc niêm mạc của trẻ.
• Lây qua đường sữa mẹ.

Tuy nhiên, thực tế có không ít trường hợp mẹ bị nhiễm HIV nhưng con sinh ra lại khỏe mạnh hoàn toàn. Điều này khiến nhiều người ngạc nhiên khi tìm hiểu sida là gì.

Với những con đường lây nhiễm ở trên, người có nguy cơ mắc bệnh sida cao hơn những người bình thường gồm:

• Người đang điều trị bệnh nhưng dùng thuốc không đúng liều lượng.
• Bệnh nhân tự ý ngừng sử dụng thuốc trị bệnh mà không có sự tư vấn của bác sĩ.
• Người hiến máu hay hiến các bộ phận khác trên cơ thể.
• Người sử dụng ma túy hoặc dùng nhiều chất kích thích.
• Người có sở thích ăn các loại thực phẩm sống.

Triệu chứng bệnh sida

Bệnh sida tiến triển qua các giai đoạn khác nhau. Tương ứng với mỗi giai đoạn là những triệu chứng khác nhau. Cụ thể là:

Giai đoạn nhiễm trùng tiên phát

Đây là giai đoạn virus HIV mới xâm nhập vào cơ thể bệnh nhân. Lúc này, virus bắt đầu phát triển nhanh chóng. Sau từ 2 - 4 tuần phơi nhiễm với virus, bệnh nhân sẽ xuất hiện các dấu hiệu nhiễm HIV đầu tiên như:

• Sốt có kèm phát ban, nổi hạch.
• Người bệnh bị viêm họng.
• Triệu chứng đau đầu, đau cơ.
• Buồn nôn thường xuyên, sưng gan, lách và sút cân nhanh.

Những triệu chứng này thường kéo dài trong vòng 1 tuần đến 1 tháng. Điều đáng nói, đây là những triệu chứng không rõ ràng, dễ gây nhầm lẫn với các bệnh đơn giản khiến người bệnh chủ quan không đi thăm khám sớm.

Giai đoạn mãn tính

Khi tìm hiểu sida là gì, bạn sẽ biết giai đoạn mãn tính là giai đoạn tiếp theo của bệnh. Lúc này, một lượng lớn virus HIV bị hệ miễn dịch của cơ thể tác động. Người bệnh chuyển sang bị nhiễm trùng mãn tính hay còn gọi là giai đoạn bệnh tiềm ẩn.

Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài tuần đến vài năm, cá biệt có trường hợp kéo dài đến 20 năm. Đây chính là lúc bệnh nhân có thể lây nhiễm bệnh cho những người khác. Triệu chứng rõ ràng nhất là các hạch bạch huyết thường xuyên bị viêm do các tế bào lympho trong hạch bạch huyết phải “bắt giữ” virus để bảo vệ cơ thể.

Giai đoạn AIDS

Ở giai đoạn này, virus đã nhân lên và “vô hiệu hóa” các đại thực bào và tế bào lympho. Các vi sinh vật khác dễ dàng có cơ hội tấn công và gây bệnh. Đặc trưng nhất của tình trạng suy giảm miễn dịch ở người bị sida là bị nhiễm nấm Candida species ở miệng, bị viêm phổi do nấm, bị bệnh lao.

Virus herpes bùng phát sẽ gây zona thần kinh hoặc nghiêm trọng hơn là ung thư hạch bạch huyết. Bệnh nhân cũng gặp phải nhiều tình trạng nhiễm trùng, bị sút cân nhanh chóng. Cuối cùng, các bệnh nhiễm trùng có thể làm bệnh nhân bị tử vong.

Cách phòng bệnh sida

Theo thống kê, số lượng người nhiễm HIV ở nước ta ngày càng có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Căn bệnh này gây nguy hiểm cho tính mạng người mắc phải và mang đến nhiều hệ lụy trầm trọng cho xã hội. Vì vậy, mỗi chúng ta cần biết cách chủ động phòng bệnh để bảo vệ sức khỏe của chính mình bằng cách:

• Quan hệ tình dục an toàn với bao cao su, không quan hệ bừa bãi với nhiều bạn tình.
• Không sử dụng các chất gây nghiện, đặc biệt là ma túy.
• Tránh tiếp xúc với những đối tượng nghiện ngập hoặc tránh đến khu vực tập trung người nghiện.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm nhất có thể.
• Những người thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao (ví dụ người có quan hệ đồng tính nam,...) nên chủ động sử dụng thuốc kháng virus hoặc tiêm vắc xin HIV để phòng ngừa lây nhiễm bệnh.

Hy vọng với những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ sida là gì. Bất cứ ai khi nghi ngờ bản thân bị phơi nhiễm virus HIV không nên giấu diếm mà cần chủ động đến các cơ sở y tế để được xét nghiệm sàng lọc. Áp dụng mọi biện pháp phòng bệnh cũng là cách để mỗi chúng ta chung tay xây dựng một xã hội khỏe mạnh, không HIV.

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Medlatec