Sample là gì trong âm nhạc Cách sử dụng Sample để tạo ra bản nhạc mới

Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật phức tạp, gồm nhiều yếu tố khác nhau kết hợp để tạo nên một bản nhạc hoàn chỉnh. Trong bài viết này, VietVocal sẽ cùng các bạn tìm hiểu về khái niệm simple là gì trong âm nhạc, cũng như những thông tin thú vị về chủ đề này.

Sample là gì trong âm nhạc?

Sample là một đoạn âm thanh được lấy từ một nguồn âm thanh khác và sử dụng lại trong một bản nhạc mới. Sample có thể được lấy từ bất kỳ nguồn nào, bao gồm nhạc cụ, giọng hát, tiếng động, hoặc thậm chí là một đoạn âm thanh từ một bộ phim hoặc chương trình truyền hình.

Sử dụng sample cho phép những người làm nhạc kết hợp và tái sáng tạo âm thanh từ các nguồn khác nhau, tạo ra âm nhạc đa dạng và phong cách riêng biệt. Việc này đã tạo nên một loạt thể loại âm nhạc độc đáo, từ hip-hop và electronic dance music (EDM) đến các thể loại nhạc điện tử khác, nhờ khả năng tự do sáng tạo mà sample mang lại.

Lịch sử của Sample trong Âm Nhạc

Khái niệm về việc sử dụng các đoạn âm thanh từ bản ghi âm hoặc bài hát khác trong âm nhạc, gọi là “sample,” xuất hiện ban đầu trong những năm 1940 và 1950, khi các nhạc sĩ và nhà sản xuất bắt đầu thử nghiệm với các kỹ thuật ghi âm mới. Ban đầu, việc này thường được thực hiện bằng cách cắt và kết hợp các mẩu ghi âm trực tiếp từ đĩa than hoặc băng ghi âm, và chúng thường được sử dụng trong các bản nhạc jazz và rhythm and blues.

Sự xuất hiện của kỹ thuật looping trong thập kỷ 1960-1970 cho phép mẫu âm thanh được lặp lại liên tục, đã làm cho việc sử dụng sample trở nên dễ dàng hơn. Các nghệ sĩ như James Brown và George Clinton sử dụng sample để tạo ra các bản nhạc funk và psychedelic.

Sample trở nên phổ biến hơn trong âm nhạc hip-hop và dance vào thập kỷ 1980-1990. Các nhà sản xuất âm nhạc như DJ Kool Herc và Grandmaster Flash sử dụng sample để tạo ra các bản nhạc rap và breakbeat. Điều này đã làm nên cơ sở cho sự phát triển của thể loại hip-hop và dance.

Sự xuất hiện của các thiết bị số hóa và phần mềm sản xuất âm nhạc vào thập kỷ 1990-2000 đã làm cho việc sử dụng sample trở nên phổ biến hơn và tiện lợi hơn. Nhiều bản nhạc nổi tiếng như “Smells Like Teen Spirit” của Nirvana sử dụng sample để tạo ra hiệu ứng âm thanh đặc biệt.

Hiện nay, việc sử dụng sample đã trở thành một phần quan trọng của ngành công nghiệp âm nhạc. Công nghệ số hóa, internet, và các công cụ sản xuất âm nhạc đã làm cho việc tạo và chia sẻ sample dễ dàng hơn bao giờ hết. Nghệ sĩ có thể tìm kiếm và tải về hàng nghìn sample từ các nguồn trực tuyến hoặc tạo ra các mẫu âm thanh riêng của họ để sáng tạo. Việc này đã mở ra nhiều cơ hội cho việc phát triển âm nhạc và định hình nhiều thể loại âm nhạc đa dạng mà chúng ta thấy ngày nay.

Các loại Sample trong âm nhạc

Sử dụng các sample trong một bản nhạc đã rất phổ biến trong sản xuất âm nhạc ngày nay. Công nghệ hiện đại đã giúp cho việc sampling trở nên dễ dàng hơn nhờ những phần mềm và plugin lấy mẫu. Để đạt được sự pha trộn giữa hai loại âm nhạc mới và cũ này, những nhạc sĩ đã sử dụng các kiểu lấy mẫu khác nhau.

One-Shot Sample

Đây là các mẫu ngắn được sử dụng một lần duy nhất trong bản nhạc. Chúng thường bao gồm các đoạn âm thanh đơn giản như tiếng đánh trống, tiếng gõ, hoặc tiếng thúc đẩy. One-shot không trùng lặp hoặc lặp lại.

One-Shot Sample thường có thể được nghe thấy ở phần mở đầu của một bài hát hoặc trong phần điệp khúc.

Loop Sample

Đây là mẫu có thể lặp lại liên tục và được sử dụng để tạo ra nhịp điệu hoặc phần nhạc đoạn. Loop samples thường dùng trong các thể loại như dance music và hip-hop.

Multi-Sampled Instruments

Đây là mẫu của các nhạc cụ như piano, guitar, hoặc cây đàn bass được thu âm ở nhiều tầng tông màu khác nhau. Các mẫu này cho phép nghệ sĩ chơi các nốt âm trên các tầng khác nhau của nhạc cụ.

Dialogue Sample

Dialogue Sample (mẫu đối thoại) khác với các mẫu lấy từ các bản nhạc. Về cơ bản dialogue được lấy từ một chương trình truyền hình, bộ phim, thư thoại, chương trình phát thanh,… sau đó dùng kỹ thuật để xử lý âm thanh.

Các sample này thông thường được đánh bản quyền và khi sử dụng chúng ta cần có sự đồng ý bằng văn bản của chủ sở hữu bản quyền.

Foley Sample

Các Foley Sample đã xuất hiện từ những năm 1920. Loại hình nghệ thuật này được cho là đặt nền móng cho việc tạo ra khái niệm về hiệu ứng âm thanh. Những sample này có thể là tiếng lá xào xạc, tiếng va đập nồi, chảo, tiếng xe cộ, cuộc trò chuyện,… được tái sử dụng và tích hợp vào trong bản nhạc để tạo thành những cấu trúc âm nhạc thú vị.

Cách tạo ra Sample trong âm nhạc

Để tạo ra một Sample nhạc cần tải qua quá trình gồm các bước

1. Thu âm: Quá trình bắt đầu với việc thu âm hoặc ghi lại âm thanh từ nguồn gốc ban đầu. Nguồn này có thể là một bản ghi âm của một bài hát, một nhạc cụ, hoặc bất kỳ âm thanh nào có thể được ghi lại.

2. Cắt và chọn mẫu: Sau khi thu âm, một nhà sản xuất âm nhạc hoặc nghệ sĩ sẽ cắt và chọn mẫu (sample) từ đoạn âm thanh gốc. Điều này thường được thực hiện bằng sử dụng phần mềm chỉnh sửa âm thanh, nơi họ có thể đánh dấu và cắt ra một phần âm thanh cụ thể mà họ muốn sử dụng.

3. Chỉnh sửa và hiệu ứng: Mẫu được chỉnh sửa và thêm các hiệu ứng âm thanh tùy chỉnh để tạo ra âm thanh mong muốn. Điều này bao gồm việc thay đổi tốc độ, tông màu, âm lượng, và thậm chí là áp dụng hiệu ứng phức tạp như reverb hoặc distortion.

Cách sử dụng Sample trong âm nhạc

Việc hiểu cách sample hoạt động là quan trọng để nắm bắt cơ hội sáng tạo và tạo ra âm nhạc độc đáo và ấn tượng trong ngành công nghiệp âm nhạc. Sau đây là một số chức năng chính của Sample mà các bạn có thể sử dụng:

- Chức năng rhythmical: Sample thường được sử dụng để tạo ra rhythm hoặc nhịp điệu trong bản nhạc. Chúng có thể là các trống, tiếng percussive, hoặc loop samples để xây dựng beat.

- Tạo melodic elements: Một số sample được sử dụng để tạo ra phần melodic trong bản nhạc. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng mẫu của nhạc cụ như piano hoặc guitar.

- Tạo hiệu ứng đặc biệt: Sample có thể được sử dụng để tạo ra các hiệu ứng âm thanh đặc biệt, như tiếng mưa, tiếng sấm, hoặc tiếng động của phương tiện giao thông, để tạo ra không gian âm thanh độc đáo.

- Sáng tạo và tái sáng tạo: Sử dụng sample là cách để nghệ sĩ tạo ra những bản nhạc mới và tái sáng tạo các yếu tố âm thanh từ nguồn gốc khác nhau, đồng thời tạo nên sự đa dạng và độc đáo trong âm nhạc.

Những bản Hit nổi tiếng sử dụng Sample thành công

Âm nhạc hiện đại phần lớn đều được tạo thành từ các sample. Dưới đây là một số bài hát đã thành công khi sử dụng sample:

• Praise You - Fatboy Slim: Bài hát này sử dụng mẫu từ bản nhạc “Take Yo’ Praise” của Camille Yarbrough và đã trở thành một hit lớn trong thập kỷ 1990.
• Gimme Shelter - The Rolling Stones: Bài hát này sử dụng mẫu âm thanh của ca sĩ Merry Clayton hát cao trong bài hát “Gimme Shelter,” tạo ra một phần melodic đầy mạnh mẽ.

• Without Me - Eminem: Eminem sử dụng sample từ bài hát “Ob-La-Di, Ob-La-Da” của The Beatles trong ca khúc này để tạo ra một hiệu ứng ngắn nhưng đáng nhớ.
• Endtroducing….. - DJ Shadow: Album này được tạo nên hoàn toàn từ sample và được coi là một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc trong việc sử dụng sample để tạo ra âm nhạc mới.
• Night Ripper - Girl Talk: Girl Talk (Gregg Gillis) đã nổi tiếng với việc kết hợp hàng trăm mẫu âm thanh từ nhiều bản nhạc khác nhau để tạo ra âm nhạc dance sôi động và sáng tạo.
• Donuts - J Dilla: Trước khi qua đời, J Dilla đã sử dụng các mẫu âm thanh từ nhiều nguồn khác nhau để tạo ra một album instrumental đầy cảm xúc và tài năng.
• Paper Planes - M.I.A: Bài hát đã mượn đoạn nhạc mở đầu có giai điệu nặng nề của bài hát Straight To Hell (1982) của nhóm The Clash để tạo thành mẫu nhạc có tính lặp lại và dễ nghe.
• Sugar Hill Gang - Rapper’s Delight: Ca khúc sử dụng bassline xập xình trong Good Times của Chic để tạo ra giai điệu sôi động.
• Can I Kick it? - A Tribe Called Quest: Bản hit mượn đoạn guitar mở đầu của Lou Reed trong ca khúc Walk On the Wild Side tạo ra một cách mở đầu hấp dẫn.
• Crazy in Love - Beyoncé: Đoạn opening rất sôi động cùng với sự tham gia của bộ kèn đồng đã làm nên danh tiếng của bài hát được dùng giai điệu từ Chi-Lites.

Các ví dụ này chỉ ra khả năng sáng tạo vô tận mà sample mang lại cho ngành âm nhạc. Sử dụng sample có thể dẫn đến việc tạo ra âm nhạc mới, kết hợp các yếu tố âm thanh từ nhiều nguồn khác nhau, và tạo nên những trải nghiệm âm nhạc độc đáo mà người nghe yêu thích và trân trọng.

Như vậy VietVocal đã cùng các bạn khám phá sample là gì trong âm nhạc, lịch sử của sample, cách sample hoạt động, vai trò của sample trong việc sáng tạo âm nhạc. Cảm ơn bạn đã dành thời gian theo dõi bài viết và đừng quên cập nhật những bài viết mới nhất của VietVocal nhé!